ستاد مبارزه با موادمخدر

مواد مخدر این بلای خانمانسوز، قرن‌هاست که تمام کشورهای جهان را تحت‌الشعاع خود قرار داده و ایران به دلیل همسایگی با کشور افغانستان (کشتزار خشخاش) و موقعیت جغرافیایی‌اش به عنوان ترانزیت مواد مخدر به مقصد بازارهای مصرف بین‌المللی در معرض این خطر بوده و هست. البته نمی‌توان نقش دول استکباری و در رأس آنها انگلستان را همزمان با استعمار کشورها در رواج مواد مخدر نادیده گرفت.

با پیروزی انقلاب اسلامی، توطئه‌های استکبار جهانی علیه ملت ایران و نظام اسلامی گسترش یافت و امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی دستور مبارزه‌ی شدید با قاچاق مواد مخدر را صادر کردند. امام خمینی طی پیامی فرمودند: «مواد مخدر، مایه‌ی فساد جامعه می‌باشد و فساد را باید برداشت تا دیگران اصلاح شوند، هر عقلی و هر عاقلی این معنا را تصدیق دارد که با این طور فسادها که جوان‌های ما را به نیستی تقریباً می‌کشاند، باید مبارزه بشود..». (صحیفه‌ی نور، ج۵)

مبارزه با قاچاق مواد مخدر با رهنمودهای امام خمینی و همت جوانان حزب‌اللهی، ابتدا در قالب کمیته‌های انقلاب اسلامی آغاز شد و این مبارزه با تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر در ۱۳۶۷ ش و تصویب قانون مبارزه با مواد مخدر، مصوبه‌ی مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۱۹/۵/۱۳۶۸ به ‌تدریج کل سیستماتیک گرفت و با ادغام نیروهای انتظامی موج فزاینده‌ای گرفت که ریاست آن را رئیس جمهور بر عهده داشت تا هماهنگی لازم را در زمینه‌ی ادامه‌ی این مبارزه انجام ‌دهد. متعاقب آن، این تشکیلات «ستاد مبارزه با مواد مخدر» نام گرفت.

اهداف این ستاد، مبارزه‌ی همه‌جانبه با قاچاق و استعمال مواد مخدر با بکارگیری کلیه‌ی امکانات و منابع موجود، اعم از: اجرایی، قضایی، فرهنگی، آموزشی و… به منظور دستیابی به جامعه‌ای عاری از اعتیاد و قاچاق مواد مخدر است.

اعضای ستاد عبارتند از:

1. رئیس جمهور (رئیس ستاد)
2. دادستان کل کشور
3. وزیر کشور
4. وزیر اطلاعات
5. وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی
6. وزیر آموزش و پرورش
7. رئیس سازمان صدا و سیما
8. فرمانده نیروی انتظامی
9. رئیس دادگاه انقلاب اسلامی تهران
10. رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی
11. فرمانده نیروی مقاومت بسیج
12. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

وظایف ستاد

سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، هماهنگی، نظارت و… در تمامی ابعاد از جمله:

1. مقابله با ورود مواد مخدر به داخل کشور
2. مقابله با عرضه
3. امور فرهنگی، تبلیغات، آموزش عمومی و کاهش تقاضا
4. درمان و بازپروری با تشکیل بخش خصوصی و تعاونی در ایجاد مراکز سرفه‌آموزی، اشتغال، انجام خدمات مشاوره‌ای و حمایتی و آموزش عمومی، تأمین انجمن‌های خیریه‌ی مردمی، کلینیک‌های درمان و ترک اعتیاد به منظور عزم ملی برای پیشگیری از اعتیاد، نظارت بر حسن اجرای قانون و ارائه‌ی نظرات اصلاحی و یا وضع قوانین مورد نیاز برای مبارزه با مواد مخدر و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر به منظور دستیابی به اهداف خود دارای ارکان ذیل است:
   1. رئیس ستاد (رئیس‌جمهور) و جانشین ستاد، در حدود قوانین و مقررات از کلیه‌ی اختیارات در زمینه‌ی پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با قاچاق مواد مخدر بهره‌مند است و جانشین رئیس ستاد، در حدود قوانین و مقررات از کلیه‌ی اختیارات قابل تفویض از سوی رئیس‌جمهور (رئیس ستاد) برخوردار می‌باشد.
   2. دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر که از سوی رئیس ستاد فردی به عنوان دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر برای مدت پنج سال انتخاب می‌شود و دبیر کل ستاد، همطراز معاون رئیس‌جمهور شناخته می‌شوند. وظیفه‌ی دبیر کل سازمان: هماهنگی لازم جهت تشکیل جلسات، ابلاغ و پیگیری مصوبات ستاد، ریاست بر کلیه‌ی امور واحدهای تابعه‌ی دبیرخانه‌ی ستاد و...
   3. دبیرخانه‌ی ستاد مبارزه با مواد مخدر که بررسی طرح‌ها و برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت، برگزاری سمینارهای داخلی به منظور هماهنگی دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر، انعکاس وضعیت مبارزه با مواد مخدر در کشور به مجامع و سازمان‌های بین‌المللی پس از تصویب ستاد را برعهده دارد.
   4. دبیرخانه‌ی ستاد یازده واحد سازمانی دارد.

وجود چنین تشکیلاتی نشان دهنده‌ی اهمیت‌دادن کشور به ریشه‌کنی مواد مخدر است.

اولین رئیس‌ستاد، رئیس‌جمهور وقت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بود و در حال حاضر رئیس‌جمهور آقای محمود احمدی‌نژاد، ریاست ستاد را برعهده دارد. هم‌اکنون خدا حسین مالکی، دبیری این ستاد را برعهده دارد.

منابع

• مرکز اسناد انقلاب اسلامی، فرهنگنامه نهادهای انقلاب اسلامی، مدخل "ستاد مبارزه با موادمخدر" از فاطمه مرادی، در دسترس در پایگاه دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، بازیابی: 20 مهرماه 1392.